start
home | cursus | esd | info | contact

FAQ's over ESD

Oorzaak | Tips | Gezondheid | Vraagbaak | FAQ's


Vragen en discussies over ESD

FAQS

FAQ's, vragen en discussies over ESD. In de elektronica industrie bestaat er over ESD een heel scala aan misverstanden die tot discussies kunnen leiden. Een aantal veel bediscussieerde onderwerpen staan met een reactie van ESDsite hieronder vermeld. Deze reacties kunnen de door een bedrijfsmanagement genomen besluiten natuurlijk niet overrulen, al was het maar omdat niet alle elektronica even kwetsbaar is en de uiteindelijke gevolgen van (ESD-)defecten ook lang niet altijd hetzelfde zijn. De gevolgen kunnen afhankelijk van de toepassing nogal variëren!


Snoerloze polsband (Wireless Wrist Strap)

FAQ/discussie: Ik wil graag een snoerloze polsband gebruiken want dan ben ik af van dat vervelende aardsnoertje.
Aangezien een Wireless Wrist Strap - soms ook Cordless Wrist Strap genoemd - geen elektrische verbinding naar aarde heeft, kan deze onmogelijk de elektrostatische lading van de menselijke huid naar aarde transporteren.
In de gebruiksaanwijzing staat nooit een wetenschappelijk verantwoorde verklaring over hoe een wireless wrist strap zou kunnen functioneren (is ook een beetje moeilijk :) Wel verhalen over skin-, luchtionisatie- en corona-effecten.
Dat dit product nog steeds verkocht wordt, is vermoedelijk een combinatie van de vraag naar een comfortabel product en winstbejag en/of ondeskundigheid van de verkopers. Bedrijven die zulke producten verkopen, vallen voor ons absoluut af als leverancier van serieuze ESD-preventiemiddelen. Commentaar van ESD-experts op LinkedIn over deze wireless wriststraps:

Leveranciers die draadloze ESD-polsbanden leveren hebben kennelijk geen verstand van zaken en gooien zo hun goede naam te grabbel!


Wel of geen ESD-preventie

FAQ/discussie: Waarom doet het ene bedrijf wel en het andere bedrijf niet aan ESD-preventie?
ESD-preventie is door de industrie opgezet na het optreden van een aantal kwaliteits-calamiteiten aan elektronica die niet direct verklaarbaar waren. Zonder hier te diep in alle details te treden, bleek uiteindelijk dat statische elektriciteit de boosdoener was.
In de elektronica industrie zal men altijd vermijdbare risico's proberen uit te sluiten zonder dat dat teveel mag kosten. De keuze om - en hoeveel - ESD-preventie toe te passen hangt voornamelijk af van de vraag hoe erg het is als de elektronica uitvalt.
Om twee uitersten te bekijken:
voor professionele doeleinden (medisch, militair, lucht- en ruimtevaart en hulpdiensten) gebruikt men dus altijd ESD-preventie en sommige B-merken consumenten elektronica dus niet.


Bewijs van ESD-schade

FAQ/discussie: Ik werk al jaren aan PC's en er gaat nooit is mis door dat zogenaamde ESD-gevaar.
Tijdens elke ESD-cursus komt dit veel bediscussieerde onderwerp uitvoerig aan bod. Het is namelijk niet zo moeilijk om in de praktijk statische elektriciteit, ESD's en ESD-schade aan te tonen als je maar weet hoe je dat doen moet. Zelfs de effecten van latente ESD-schade zijn zichtbaar te maken. Natuurlijk weet elke elektronica-opleider precies hoe je dat in de praktijk kan laten zien! In ESD-cursussen wordt eerst de theorie van ESD-schade aan elektronica behandeld en vervolgens in de praktijk aangetoond. Die theorie kun je schriftelijk uitleggen maar de praktijk moet je natuurlijk zelf zien. Een videofilm over dit onderwerp is leuk maar ook niet afdoende!


Polsband om de enkel dragen?

Ik heb een vraag: "Onlangs hebben wij metalen polsbandjes aangeschaft (via Romex). Nu doet een van mijn collega’s de band om zijn enkel en verbindt hem dan met de draad op een aardpunt. Hij is zittend aan een tafel met soldeerwerkzaamheden aan een print bezig en vind het gebruik van de polsband om de pols maar niets, omdat hij dan ‘belemmerd’ is in zijn werkzaamheden. Mijn vraag is nu of dit ook voldoende bescherming geeft tegen ESD. In mijn ogen niet. Zou je hier een uitleg over kunnen geven? Hopelijk kan ik hiermee mijn collega overtuigen. Met vriendelijke groet," Edwin Heuten, RS Technics BV.
Antwoord:
Beste Edwin, Op zich verdient het een compliment dat die collega van plan is die polsband consequent te gebruiken. De "wrist band" is ontworpen voor gebruik om de wrist (het is geen "ankle band)". De breedte van de polsband is afgestemd op de gemiddelde huidweerstand van de pols en niet op de huidweerstand van andere lichaamsdelen. Daarbij moet iedereen kunnen zien dat je tijdens het werk geaard bent, dat is nodig omdat een vergissing in een klein hoekje zit.
Het is wel zo handig om in het EPA werkvoorschrift vast te leggen dat je een polsband om je pols moet dragen en niet om een ander lichaamsdeel zoals je enkel. Ook vanuit de ARBO is het ongewenst om de enkel vast te leggen ivm struikelgevaar met mogelijke consequenties voor de collega en ook voor het bedrijf (schuldvraag). Een polsband om je pols vergeet je niet zo snel af te doen als weg wilt lopen. Het gebruik van een polsband is gewoon een kwestie van wennen, net als voor de andere collega's!
Succes en laat nog eens weten of het nu goed gaat... Ruud van Vliet
Reactie: "Hallo Ruud, Bedankt voor de informatie! Ik heb ondertussen met dit verhaal mijn collega kunnen overtuigen om de band toch om de pols te dragen. Met vriendelijke groet, "Edwin Heuten, RS Technics BV.


ESD-jassen dragen?

FAQ/discussie: Waarom moeten wij verplicht ESD-jassen dragen?
Reactie: een ESD-jas heeft een afschermende werking tegen de elektrostatische velden (van gewone kleding) die schadelijk kunnen zijn als je bijv. werkt met elektronica. Het voordeel van een ESD-jas is dat de werkgever het dragen van bijv. fleece (een heel gemakkelijk op te laden stof) niet hoeft te verbieden. Onder een ESD-jas kan elke soort stof zonder probleem gedragen worden! Je management bepaalt aan de hand van de kwetsbaarheid van de elektronica en het uitvalrisico met de eventuele gevolgen daarvan, of het noodzakelijk is dat ESD-jassen gedragen moeten worden. Het effect van een ESD-jas tegen elektrostatische velden wordt tijdens de cursus "live" aangetoond!


ESD-schoenen als ik al met een polsband werk?

FAQ/discussie: Wat is de toegevoegde waarde van ESD-schoenen als ik al met een polsband werk?
Reactie: op dat moment niet veel! Maar als je de beveiligde ruimte binnenloopt, is het wel prettig dat je een flink deel van je statische elektriciteit dankzij de speciale vloer direct kwijt bent! Daarbij komt het feit dat je tijdens het lopen op ESD-schoenen in tegenstelling tot gewone schoenen vrijwel geen extra statische elektriciteit creëert.


Ik wil ESD-schoenen dragen!

FAQ/discussie: Ik wil ESD-schoenen dragen in plaats van een polsband!
Reactie: om uiteenlopende redenen zijn ESD-schoenen - zelfs als ze aan dezelfde technische specificaties voldoen als een polsband - als primair aardmiddel onvoldoende. Een erkende mobiele functie - waarbij uitsluitend lopen of staand aan elektronica moet worden gewerkt - is een uitzondering waarbij onder een aantal strikte voorwaarden ESD-schoenen of hielstrips wel als primair aardmiddel kunnen worden gebruikt.In elk geval is de polsband altijd verplicht bij zittend werk. En daar is een heel goede technische reden voor.
Tijdens elke ESD-cursus komt dit veel bediscussieerde onderwerp uitvoerig aan bod. Het is namelijk niet zo moeilijk om statische elektriciteit, ESD's en ESD-schade aan te tonen in de praktijk als je maar weet hoe je dat doen moet. Natuurlijk weet elke opleider uit het elektronica wereldje precies hoe je dat doen moet!


Antistatisch

FAQ/discussie: Ik gebruik een antistatische spray voor de tafel en de rubberen matjes etc. want dan heb ik niet veel meer nodig.
Reactie: Het begrip "antistatisch" wordt vaak als een container begrip gezien. Middelen zijn antistatisch als zij tijdens wrijving niet of nauwelijks opgeladen raken met statische elektriciteit. Antistatische middelen zijn niet per definitie geleidend of hoogohmig (statisch dissipatief).
De term: "Low tribo charging" of "laag oplaadbaar" is beter op zijn plaats omdat volstrekt antistatische materialen of stoffen normaal gesproken niet voorkomen. Antistatische middelen zijn meestal voorzien van een antistatische finishing die na verloop van tijd verdampt en/of verdroogt, zodat antistatische verpakkingen minder geschikt zijn voor hergebruik.
Vanwege de instabiele eigenschappen wordt antistatische materiaal tegenwoordig slechts als tussenverpakking of opvulling gebruikt en niet meer als contactverpakking. In de laatste uitgave van het verpakkingsvoorschrift NEN-EN-IEC 61340-5-3 wordt helemaal niet meer over antistatische of "low tribo charging" verpakking gerept!
Het is de bedoeling dat de mens geen elektrostatische ladingen bij zich heeft tijdens het werken aan of met elektronische componenten of printplaten en voor het beveiligen van de werkplek is het belangrijk dat er zo min mogelijk elektrisch isolerende zaken aanwezig zijn.


Patchkabel met een polsband?

FAQ/discussie: Moet ik een patchkabel met een ESD-polsband om aansluiten?
Reactie: als je zelf niet geaard bent en je hebt een losse patchkabel vast, zal jouw statische elektriciteit via elektrostatische inductie een potentiaalverschil te zien geven van de kabel ten opzichte van bijv. de systeemkast! Een geaarde polsband of ESD-schoenen in combinatie met een geleidende of hoogohmige vloer is nodig om dit te voorkomen. Dit geldt voor elke rechtstreekse aansluiting op elektronica waarbij er geen aardverbinding via een voorloopcontact wordt gemaakt. Bijv. een USB-verbinding heeft wel een soort voorloopcontact waardoor strikt genomen aarding van de mens niet nodig is. Een en ander hangt wel af van de kwetsbaarheid van de elektronica en de gevolgen bij uitval.


Ingebouwde ESD-bescherming!

FAQ/discussie: In elektronica zit toch ingebouwde ESD-bescherming!
Reactie: inderdaad hebben sommige componenten een vorm van BIP (Built In Protection) en die bescherming wordt steeds geavanceerder, maar door de voortschrijdende verregaande interne miniaturisatie op nanometer-niveau van elektronische componenten wordt het beschermende effect deels weer teniet gedaan. Kortom, men slaagt er helaas nog steeds niet in alle elektronica-componenten voldoende ESD-bestendig te maken!


ESD-preventiemiddel zelf kiezen!

FAQ/discussie: Ik wil mijn ESD-preventiemiddel zelf kiezen!
Reactie: er zijn inderdaad nogal wat middelen en methodes beschikbaar, maar het beste is de huid rechtstreeks met een draad zonder extra overgangsweerstanden (maar wel met een veiligheidsweerstand) te verbinden met aarde! Een geaarde polsband is het enige middel dat daar altijd aan voldoet! Zorg daarbij voor een geaarde werkplek (ESD-mat of field service kit, geaard systeem, etc.), en de basis van ESD-preventie is geregeld. Andere middelen zoals ESD-schoeisel hebben meestal een ondersteunende rol. Sommige bedrijven die met wat minder gevoelige elektronica werken, beperken zich wel tot het gebruik van geaarde polsbanden, geaarde werkmatten, geaarde systemen en de belangrijkste gedragsregels.


Niet-ESD veilig pvc-product!

FAQ/discussie: In de technische ruimte moet ik een niet-ESD veilig pvc-product gebruiken!
Reactie: pvc kan een ladingdrager zijn. Ervan uitgaande dat er geen ESD-veilige vervanger voorhanden is, zijn er diverse oplossingen mogelijk. Zoals: omhullen of verpakken, verplaatsen, antistatische spray gebruiken en als het echt niet anders kan een lucht-ionisator toepassen. Tijdens de cursus worden de voor- en nadelen van deze methodes besproken.


Geleidende verpakking

FAQ/discussie: Geleidende verpakking; hoe beter de geleiding, hoe beter de bescherming?
Reactie: Nee, als de geleiding te goed is ontstaat er bij potentiaalverschillen een vonkenrisico. Bijv. een onbehandeld metalen bakje is dus niet ESD-veilig voor elektronica. Bij ESD-veilige verpakking wordt bewust de oppervlakteweerstand groter gemaakt. Op de contactvlakken zijn hoogohmige (statisch dissipatieve) materialen vonkverminderend en dus veiliger! Tijdens de cursus wordt dit aangetoond.


Kleinere bedrijven tegen ESD beveiligen

FAQ/discussie: Het loont niet om kleinere bedrijven tegen ESD te beveiligen
Reactie: nee, het loont wel degelijk. Kan elektronica in kleinere bedrijven beter tegen ESD dan die in de grotere bedrijven? Daarbij zijn de eerste basismaatregelen niet kostbaar, denk aan polsbanden, ESD-mat of fieldservice kit en aardaansluitpunten. Het ESD-coördinatorschap kan een bijkomende deelfunctie zijn die na de introductie en opstart van ESD-preventie nog weinig tijd neemt! Houd daarbij ook in gedachten dat door de verregaande miniaturisatie en oplopende schakelsnelheden van elektronische componenten de ESD-gevoeligheid toeneemt.


Printplaat minder kwetsbaar?

FAQ/discussie: Is de op een printplaat gemonteerde elektronica daardoor minder kwetsbaar?
Reactie: nee, de zwakste component bepaald de kwetsbaarheid van de totale printkaart. Bij onderzoekingen is gebleken dat de toegenomen elektrische capaciteit (positieve invloed) door de printplaat ten opzichte van de enkele component (zo ongeveer) teniet wordt gedaan door de grotere aanraakmogelijkheden (negatieve invloed) van diezelfde printplaat.


Perslucht een risico?

FAQ/discussie: Is perslucht altijd een risico voor elektronica?
Reactie: perslucht kan een risico vormen als deze niet goed schoon is (bijvoorbeeld zand, stof of olie). Gefilterde, schone perslucht genereert zelf geen statische elektriciteit van betekenis, maar kan wel indirect wrijving veroorzaken door bewegingen van materialen te bewerkstelligen!


Geaarde voeding even aanraken

FAQ/discussie: Is de geaarde voeding even aanraken wel genoeg om mijn statische lading kwijt te raken?
Reactie: nee, tijdens het aanraken van de geaarde voeding is op dat moment inderdaad alle elektrische lading van de huid verdwenen, maar zodra de voeding wordt losgelaten begint de oplading van statische lading direct. Bijvoorbeeld het optillen van een voet genereert al honderden volts. Het zal je ondertussen niet verbazen: een geaarde polsband is natuurlijk de juiste oplossing om elektronische onderdelen heel te houden. Dit wordt gedemonstreerd tijdens de ESD-cursus!


ESD-preventiemiddel garandeert ESD-veiligheid

FAQ/discussie: Het gebruik van alle voorgeschreven ESD-preventiemiddelen garandeert ESD-veiligheid
Reactie: nee niet altijd, door de aanwezigheid van bepaalde kunststoffen zoals pvc koffiebekers, broodtrommels maar ook kleding zoals fleece kan de ESD-veiligheid op de werkplek aanzienlijk teniet worden gedaan. Zelfs als je een geaarde en geteste polsband draagt. Dit feit wordt tijdens de ESD-cursus gedemonstreerd!


Geaard door ESD-jas, ESD-stoel en ESD-vloer?

FAQ/discussie: Ik ben voldoende geaard door mijn ESD-jas, ESD-stoel en ESD-vloer!
Reactie: de kans dat dat waar is, is door de hoge overgangsweerstanden erg klein. Mensen die ESD-preventief werken, dienen een weerstand naar aarde te hebben van minder dan 35 megaohm (zoals met een polsband). Een simpele meting van de weerstand van de huid naar aarde laat de waarheid zien! Een ESD-stoel en een ESD-vloer voorkomen verdere oplading maar zijn samen niet bedoeld als primair aardmiddel.


Informatie

U kunt vrijblijvend informatie inwinnen bij docent Ruud H. van Vliet: ☎ 06 - 45 500 900



© ESDsite.nl